از به هم پیوستن رود قزل اوزن و شاهرود کدام رود به وجود می آید
از به هم پیوستن رود قزل اوزن و شاهرود کدام رود به وجود می آید را از سایت نکس درجه دریافت کنید.
قزلاوزن
مختصات: ۳۷°۱۹′۱۵″شمالی ۴۸°۱۵′۱۳″شرقی / ۳۷٫۳۲۰۷°شمالی ۴۸٫۲۵۳۶۷°شرقی / 37.3207; 48.25367
قِزلاوزَن یکی از طولانیترین رودخانههای ایران است که از کوههای چهل چشمه شهرستان دیواندره در استان کردستان و استان آذربایجان شرقی سرچشمه گرفته و پس از پیوستن هیرو چائی، زنجانچای و شاهرود به آن به دریای خزر میریزد. قزلاوزن در جنوب استان گیلان در درون آب دریاچه سد سفیدرود به رودخانه بزرگ شاهرود پیوسته و تشکیل رودخانهای به نام سفیدرود میدهد.
نام[ویرایش]
قزل اوزن نامی است ترکی و از دو جزء قزل و اوزن تشکیل شدهاست.
قزل به معنای طلا و طلایی میباشد. بهطور کلی در زبان ترکی چهار کلمه آق، قرا، گوی و قزل صفت مطلق رنگهای سفید و سیاه و آبی و سرخ میباشند ولی معنی اصطلاحی آنها متفاوت است. در زبان ترکی صفت بر موصوف مقدم است و هرگاه هر یک از صفتهای آغ، قرا، گوی و قزل با اسماء عام و عادی بکار روند رنگ آن اسم را بیان میکند؛ ولی هرگاه هر یک از صفتهای مذکور مفهوم اسم عام را تغییر داده و از آن اسم خاص و اعلام درک شود آنگاه صفت مزبور به معانی بزرگ، عظیم، ارزشمند، شکوهمند، نیرومند، شریف، مقدس و پر شمار بوده و اسم مزبور را متمایز مینماید.[۱]
اوزن معنای شناور میدهد و به معنای رودخانه است. برابر تحقیقات مستشرق لهستانی، (Tadeusz Jan Kowalski) تادئوش یان کوالسکی،[۲] کلمه اوز در ترکی قدیم بمعنی آب فراوان یا رود بکار میرفتهاست.[۳]
بنابر توضیحات فوق کلمه قزل اوزن به معنی رودخانه بزرگ و شکوهمند میباشد.
خانم ژان دیولافوا در صفحه ۷۲ از کتاب خود به نام (فرانسوی: La Perse, la Chaldée et la Susiane 1881-1882, Paris, 1887) نام درهای که این رودخانه از رشته کوه قافلانکوه عبور میکند[۴]
بخشی از این رود که از منجیل تا دریای خزر قرار دارد سفیدرود نامیده میشود. فرهنگستان ایران نام سفیدرود را برای تمام این رود مقرر کرد ولی هنوز از سرچشمه تا منجیل به قزل اوزن نامیده میشود. سفیدرود توسط مورخ رومی Ammianus Marcellinus[۵]به نام آماردوس ذکر شدهاست که با نام قوم آمارد ارتباط دارد و در منابع اسلامی آن را نهرالابیض خواندهاند.
مسیر[ویرایش]
این رودخانه از ارتفاعات چهلچشمه استان کردستان (شهرستان دیواندره) سرچشمه گرفته و پس از عبور از منطقه گروس (بیجار)ومنطقه افشار استان زنجان و جذب رودخانههای متعدد وارد جلگه خمسه شده و رودخانههای زنجانرود و ابهرچای را ضمیمه خود ساخته و به مسیر خود ادامه داده و در حدود پلدختر وارد تنگه کوهستانی قافلانکوه شده و از کنار این کوهستان گذشته و نرسیده به شهر میانه رودخانههای قرانقو، آیدوغموش و هشترود را که بالاخره به میانهرود میپیوندند و از غرب به شرق جریان دارند ضمیمه خود ساخته و در محل در عرض جغرافیائی ۳۷ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ درجه و ۰۵ دقیقه طول شرقی بعد از روستای کوهبنان در شهرستان میانه، وارد شهرستان خلخال میشود. در حوزهٔ خلخال عمدهٔ رودهایی که جاری هستند پس ار پیوستن به رودخانهٔ هیرو چائی در محل دربند مشکول که حد شهرستان خلخال و کوثر میباشد؛ به رودخانهٔ قزل اوزن میپیوندند. از مهمترین رودخانههایی که جزء شعبات هیرو چائی محسوب میگردند، رودخانههای نورعلی چائی، قزباخان، کالار چائی، چلنبر چائی و آرپاچائی و همچنین رودخانهٔ مهم شاهرود است که پس از طی مسیر در بخش شاهرود شهرستان خلخال و خروج از حوزهٔ شهرستان خلخال در محل روستای سرخآباد واقع در شهرستان طارم استان زنجان به قزل اوزن میپیوندد. آب دریافتی رودخانهٔ قزل اوزن از حوزهٔ شهرستان خلخال در حدود ۵۰۰ میلیون متر مکعب در سال تخمین زده شدهاست . پس از خروج از شهرستان خلخال مسیر قزل اوزن در دلتای طارم استان زنجان پس از سیراب نمودن باغات زیتون و شالیزارهای برنج در محل شهرستان منجیل در استان گیلان با رودخانهٔ شاهرود قزوین تلاقی یافته و سپیدرود را شکل میدهند.
شهرهای مسیر قزلاوزن[ویرایش]
منابع[ویرایش]
منبع مطلب : fa.wikipedia.org
مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.
سفیدرود
مختصات: ۳۷°۲۸′۰۹″شمالی ۴۹°۵۶′۳۲″شرقی / ۳۷٫۴۶۹۲°شمالی ۴۹٫۹۴۲۲°شرقی / 37.4692; 49.9422
سفیدرود یا سپیدرود (به زبان گیلکی: اسپی بیه یا اسپی رۊ[۱]) دومین رود بلند ایران پس از رود کارون (با طول ۷۵۰ کیلومتر) و بزرگترین رود شمال ایران است که از ترکیب دو رود شاهرود و قزل اوزن که در شهر منجیل به هم میپیوندند شکل میگیرد و تا ریختن به دریای خزر عرض استان گیلان را میپیماید؛ و از منجیل تا ساحل دریا همه جا سفیدرود به سمت شمال شرقی جاری و جریانش سریع و مقدار آب آن زیاد است. از سد سفیدرود تا گندلان بستر آن بین دو کوه و بسیار باریک و از این نقطه به بعد دلتای وسیعی با شاخههای زیاد تشکیل داده شاخه اصلی آن پس عبور از شهرستان رودبار، شهرستان رشت، شهرستان آستانه اشرفیه در پارک ملی بوجاق به دریای خزر میریزد.[۲]
این رود علاوه بر اینکه در پیدایش تمدن و اقتصاد منطقهای که در آن جاری است تأثیر داشتهاست. عامل مهم پدید آمدن دو ناحیهٔ تاریخی آن سوی رودی و این سوی رودی یا بیهپس و بیهپیش است با توجه به اهمیت این رود در منطقه بسیاری از جغرافیانگاران اسلامی و سفرنامهنویسان در منابع خود از رود و نامهای آن یاد کردهاند.[۳]
تنوع آبزیان[ویرایش]
بر اساس بررسیهای انجام شده در طرح جامع شیلاتی طی سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ در ناحیه دهانه رودخانه سفیدرود تا سد سفیدرود و سر شاخههای قزلاوزن و شاهرود، ۴۵ گونه و زیرگونه ماهی متعلق به ۳۶ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده که در بین ماهیهای مهاجر عمدهترین آنها عبارتند از: اوزون برون، تاس ماهی، ماهی سفید، کپور معمولی، سس ماهی، لای ماهی، اسبله، سفید کولی، شاه کولی، سیاه کولی و البته ماهیهای خانواده کپور بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند. رودخانه سفیدرود از لحاظ مهاجرت و زاد و ولد آبزیان بخصوص گونههای ماهیان خاویاری و گونههای ماهیان استخوانی از رودخانههای منحصربه فرد در حوزه جنوبی دریای خزر میباشد.[۴]
تهدید زیستمحیطی[ویرایش]
کمآبی[ویرایش]
احداث بی ضابطه سدهای متعدد در بالادست و رودخانههای قزل اوزن و شاهرود سبب کمآبی این رود شده و این رودخانه که در گذشته حتی دارای قابلیت کشتیرانی کوچک و متوسط بود این قابلیت را از دست دادهاست.[۵]
آلودگی[ویرایش]
فاضلاب انسانی و خانگی، پساب صنعتی و بیمارستانی بدون تصفیه مستقیماً در طول مسیر و سموم و کودهای کشاورزی بدون مدیریت از بالادست راهی رودخانه و دریاچه سد سفیدرود میشوند این آب سپس مورد استفاده کشاورزی، آبزی پروری و آشامیدنی قرار میگیرد؛ و سپس به دریای خزر میریزد[۶][۷][۸]
واژهشناسی و تاریخچهٔ نام[ویرایش]
نام بومی آن به ویژه در استان گیلان، اسپی بیه یا اسپی رو[۱] میباشد که در زبان گیلکی معنی رود سفید را میدهد. نام غیر بومی آن مختلف و معمولاً ترجمههای متفاوت نام بومی میباشد:
برخی از اوستاشناسان سفید رود را همان رود دائیتی در اوستا میدانند.[۵][۹]
نامهای غیر بومی این رود را میتوان در سه گروه، ردهبندی کرد؛ نامهای غیربومی دوران مهاجمان باستانی یونانی، مهاجمان اسلامی عربی، مهاجمان مغولی آلتائی، معاصر ایرانی. توجه شود که همگی این نامها از خاستگاه (چهل چشمه) تا دهانه رود را در بر میگرفتهاست.
آماردوس، پنداشته میشود که نام این رود نزد مهاجمان یونانیتبار بودهاست. این نام امروزه کاربرد ندارد. دیاکونوف نام قدیم سفیدرود را آمِرد یا آماردوس ذکر میکند و مینویسد «منطقهٔ کوهستانی واقع در جنوب شرقی مسیر پایین رود ارس و نواحی مصب قزل اوزن که توسط قبایل کادوسیان و کاسپیها مسکون بوده مطیع ماد نگشته و جز آن سرزمین محسوب نمیشود. یونانیان نام این رود را از قوم جنگجوی آمارد که در گیلان و مناطق غربی مازندران فعلی میزیستند، اخذ نمودهاند
النهرالابیض، نامی است که مهاجمان اسلامی عربی به کار میبردند. در زبان عربی، النهر به معنی رود، و الابیض به معنی سفید، میباشند.
هولان موران نخستین نامی است که مهاجمان مغول در این باره به کار بردند. سپس، ایشان در دوره تسلط، این نام را به قزل اوزن، تغییر دادند. هر دو این نامها به معنی رود سرخ میباشند. نام قزل اوزن، امروزه بر پارهای از این رود تا پیش از پیوستن به رود شاهرود، اطلاق میگردد. برای نمونه، کتاب نزهةالقلوب که در سال ۷۴۰ (قمری) نوشته شده این رود را به مغولی هولانموران خوانده که همان معنای نام ترکی آن را داراست.
سفیدرود این رود در محافل رسمی و اداری است. محافل ملیگرای غیر بومی از نام سپیدرود استفاده میکنند.[۱۰]
نگارخانه[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
منبع مطلب : fa.wikipedia.org
مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.
درسی فا
فعالیت صفحه 29 درس 6 مطالعات اجتماعی پنجم
جواب فعالیت صفحه 29 درس 6 مطالعات اجتماعی پنجم
نقشه خوانی
با توجه به نقشه پراکندگی رودهای ایران به پرسش ها پاسخ دهید
منبع مطلب : darsifa.blog.ir
مدیر محترم سایت darsifa.blog.ir لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.
جواب کاربران در نظرات پایین سایت
مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.
ناشناس : سلام میشه جواب سوال از پیوستن رود و شاهرود و قزل اوزن کدام رود به وجود ناید
سلام میشه جواب سوال از پیوستن رود و شاهرود و قزل اوزن کدام رود به وجود ناید
نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.
جواب میشه سفید رود